BLOK I: "Koncepcja alfabetu ruchowego" (Physical Literacy)
Moderator: prof. dr. hab. Andrzej Kosmol
Eksperci: dr Zuzanna Mazur, dr Katarzyna Płoszaj, dr Wiesław Firek, dr Ireneusz Cichy, dr hab. Dorota Groffik, dr hab. prof. AWF Adam Kantanista
Aktywność fizyczna zwiększa szanse na utrzymanie dobrego zdrowia fizycznego i psychicznego, co przekłada się na większe zadowolenie z życia oraz poprawę jego jakości. Kluczową rolę w podejmowaniu aktywności fizycznej w codziennym życiu odgrywa ALFABET RUCHOWY.
Podczas forum uczestnikom Kongresu przedstawiona zostanie koncepcja, która zdobyła uznanie i szerokie rozpowszechnienie w krajach zachodnich, takich jak USA, Kanada i Australia.
Alfabet ruchowy to zestaw motywacji, pewności siebie, umiejętności ruchowych, wiedzy i zrozumienia, które pozwalają cenić i zaangażować się w aktywność fizyczną przez całe życie. Znajomość Alfabetu Ruchowego wymaga rozwoju czterech powiązanych ze sobą domen uczenia się
DOMENY ALFABETU RUCHOWEGO
POMAGAJĄ STAĆ SIĘ AKTYWNYM RUCHOWO
Osoba rozwijająca swoje umiejętności w ramach Alfabetu Ruchowego będzie zmotywowana, pewna siebie, posiadająca kompetencje fizyczne niezbędne do uczestnictwa w aktywności fizycznej oraz będzie miała wiedzę na jej temat. Pozwala to na kształtowanie jednostki wielostronnie, przez co wszystkie cztery domeny są niezbędne, współzależne i równie ważne.
Domena fizyczna oparta jest na Podstawowych Umiejętnościach Ruchowych (PUR), takich jak: chodzenie, bieganie, skakanie, rzucanie, chwytanie, kopanie i uderzanie. Takie elementy znajdą zastosowanie w części praktycznej Kongresu.
Każda osoba odbywa swoją wyjątkową podróż z Alfabetem Ruchowym, która trwa przez całe życie. Dlatego ważne jest, aby zapewnić każdemu możliwość aktywności fizycznej w różnych warunkach środowiskowych. Co istotne, aktywność fizyczna powinna być dla jednostki znacząca i pozytywna. Podróż każdej osoby w ramach Alfabetu Ruchowego powinna być wspierana społecznie, zwłaszcza w przypadku osób napotykających trudności w trakcie jej trwania.
Alfabet Ruchowy opiera się na następujących zasadach:
- przyczynia się do holistycznego rozwoju jednostki;
- jest koncepcją włączającą, która powinna być dostępna dla wszystkich;
- wiąże się z unikalną całożyciową podróżą człowieka;
- rozwija się dzięki pozytywnym doświadczeniom ruchowym jednostki w różnych warunkach środowiskowych;
- jest wspólną odpowiedzialnością jednostki i społeczeństwa;
- zależy od pozytywnego wsparcia społecznego;
- rozwija się w kulturach, które cenią i promują aktywność fizyczną.
Zaproponowany opis ułatwia zrozumienie tej koncepcji i włączenie jej do polityki oświatowej, praktyki edukacyjnej i badań naukowych; zachęca kluczowe organizacje i sektory do współpracy. Definicja stanowi podstawę do stworzenia kultury, w której ceni się Alfabet Ruchowy jako fundament aktywności ruchowej dla wszystkich, dając każdej osobie możliwość korzystania z lepszej jakości życia.
BLOK II: Między chcę a muszę, czyli odkryjmy wychowanie fizyczne na nowo
Moderator: dr hab. prof. AWF Hubert Makaruk
Eksperci: Piotr Adamczewski, Dariusz Kowalik
Wykorzystanie testu FUS w strategii poprawy kondycji fizycznej dzieci i młodzieży
Blok tematyczny rozpocznie się od prezentacji testu FUS (Fundamentalnych Umiejętności Ruchowych w Sporcie) – którego zadaniem jest nie tylko diagnostyka i monitorowanie fundamentalnych umiejętności ruchowych, ale przede wszystkim stymulowanie rozwoju kompetencji ruchowych dzieci i młodzieży. W czasie prezentacji i debaty poruszone zostaną zagadnienia związane ze znaczeniem fundamentalnych umiejętności ruchowych w kontekście ogólnej kondycji fizycznej, aktywności fizycznej i zdrowia publicznego. Przedstawione zostaną najnowsze badania naukowe, które obrazują poziom kompetencji ruchowych dzieci i młodzieży w Polsce i na świecie oraz podjęta zostanie dyskusja na temat potencjalnych konsekwencji ich niewystarczającego poziomu. Dodatkowo, podczas bloku przeprowadzona zostanie dyskusja na kontrowersyjne tematy, takie jak ocena z wychowania fizycznego oraz istotne bariery, które mogą hamować aktywność fizyczną dzieci i młodzieży. Ukazane zostaną wyzwania, ale także potencjalne rozwiązania, które pomogą przełamać te bariery, zwiększając tym samym udział młodych ludzi w regularnej aktywności fizycznej.
BLOK III: "Aktywny fizycznie dla zdrowia w przyszłości - działania systemowe oraz przykłady dobrych praktyk"
Moderator: dr hab. prof. AWF. Paweł Tomaszewski oraz dr Zuzanna Mazur
Kształcenie nauczycieli i ich rozwój zawodowy wymieniane są w wytycznych dla decydentów jako priorytety w zakresie zapewniania wysokiej jakości zajęć wychowania fizycznego i budowania nawyku aktywności fizycznej wśród dzieci. „Jakość wychowania fizycznego” (QPE - Quality of Physical Education) rozumiana jest jako planowane, progresywne, integracyjne doświadczenie edukacyjne, które stanowi część programu nauczania w szkolnictwie podstawowym oraz średnim i działa w charakterze fundamentu całożyciowej aktywności fizycznej i sportu jednostki. Globalny trend popularyzowania aktywności fizycznej w wielu krajach poparty jest oficjalnymi wytycznymi w tym zakresie, z kolei strategie wysokiej jakości wychowania fizycznego odnoszą się gównie do:
- edukacji nauczycieli, wspierania ich i tworzenia warunków do rozwoju zawodowego
- udogodnień w zakresie infrastruktury, wyposażenia i zasobów placówki
- wiąże się z unikalną całożyciową podróżą człowieka;
- elastyczności programu nauczania
- partnerskich relacji ze środowiskiem lokalnym oraz
- zależy od pozytywnego wsparcia społecznego;
- ewaluacji i monitorowania jakości systemu kształcenia
Pomimo obiecującego klimatu w podejściu do aktywności fizycznej w Polsce, na co wskazują wysokie oceny przyznawane wskaźnikom szkolnym i rządowym, odsetek dzieci i młodzieży spełniających zalecane poziomy aktywności fizycznej pozostaje niski. Wskazuje się również na niedostateczny poziom opanowania fundamentalnych umiejętności ruchowych przez dzieci na każdym etapie edukacji. Analiza doświadczeń innych krajów pozwala na znalezienie inspiracji do wprowadzenia efektywnej zmiany sytuacji edukacyjnej w zakresie wychowania fizycznego w Polsce. Podczas debaty zaprezentowane i przedyskutowane zostaną propozycje działań systemowych oraz przykłady dobrych praktyk ukierunkowanych na zapewnianie wysokiej jakości zajęć wychowania fizycznego oraz kształtowanie postaw wobec całożyciowej aktywności fizycznej.